कपिलवस्तुको बाणगंगा नगरपालिकाका किसानहरूले कृषि विशेषज्ञहरूसँग सिधा जडान गर्नका लागि जियोकृषि एप प्रयोग गर्दै आएका छन्।
जियोकृषि एपले स्थानीय किसानहरूका लागि एक महत्वपूर्ण परिवर्तन ल्याएको छ, जसले कृषि रोग नियन्त्रण, मौसमका अवस्थाहरू र बाली व्यवस्थापन सम्बन्धी महत्वपूर्ण जानकारी प्रविधिको माध्यमबाट किसानहरूलाई उपलब्ध गराएको छ। यो एप नेपाल बीउ तथा मल परियोजना (NSAF) अन्तर्गत CIMMYT-नेपाल द्वारा USAID को सहयोगमा नगरपालिकाले आरम्भ गरेको हो।
नगरपालिकाले स्मार्ट कृषि पद्धतिहरूको समावेश गर्दै किसानहरूलाई बिरुवाका रोग र अन्य समस्याहरूको समाधान गर्न तथा कृषि उत्पादन बढाउन मद्दत गरेको छ। एपको माध्यमबाट किसानहरूले रोगहरूको पहिचान गर्न र उपचार सिफारिसहरू पाउन सक्छन्, नगरपालिकाका कृषि विभाग प्रमुख लेसबहादुर केसीले बताएका छन्।
किसानहरू बालीका फोटोहरू एपमा अपलोड गरेर उचित औषधि र समाधानका लागि सल्लाह प्राप्त गर्न सक्षम छन्, मटेरियाका किसान इन्द्रेश चौधरीले बताए।
“एपको प्रयोग पछि, हामीले बुझ्न सक्यौं कि कुन बाली एकअर्कासँग मेल खान्छ र हामीले बालीका मूल्यहरूको बारेमा पनि जान्न सक्यौं, जसले हाम्रो उत्पादन स्थानीय बजारमा बेच्न सजिलो बनायो,” बाणगंगा नगरपालिकाका किसान बुद्धि प्रसाद न्यौपानेले भने।
पछिल्लो दुई वर्षदेखि बाणगंगा नगरपालिकाले किसानहरूलाई आधुनिक प्रविधिको प्रयोगमा जोड्ने अभियान सुरु गरेको छ। यस अन्तर्गत ५,००० भन्दा बढी किसानहरूले कार्यक्रमको लाभ उठाएका छन्।
एपले खेतको स्थान, बिउ छर्ने मिति, सिँचाइ तालिका र मल प्रयोगको समयजस्ता जानकारी सङ्कलन गर्दछ। यसका अतिरिक्त, कृषकहरूलाई एसएमएस मार्फत मौसमको पूर्वानुमान, महत्वपूर्ण कृषि घटनाक्रम र उत्पादनका बजार मूल्यहरू पनि जानकारी गराइन्छ, केसीले बताएका छन्।
नगरपालिकाको गरेको सर्वेक्षण अनुसार, १५,००० भन्दा बढी घरधुरी कृषि कार्यमा संलग्न छन्, तीमध्ये ५,००० किसानले सेवा प्रयोग गर्दैछन् र १,००० भन्दा बढी किसानहरूले एपको सक्रिय प्रयोग गर्दैछन्।
परियोजनाले साना किसान कृषि सहकारी र कृषि तथा पशुपालन विकास बहुउद्देश्यीय सहकारीलाई प्राविधिक र अन्य सहयोग पनि प्रदान गरिरहेको छ।
