चन्द्रौटा
गत वर्ष इलाका प्रशासन कार्यालय चन्द्रौटाले उपभोक्ताको उजुरीको आधारमा चन्द्रौटा खाने पानीलार्इ एक एक महिना भित्र साधारणसभा गरी लेखा प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्न निर्देशन दिएको थियो । एक वर्षको समय बिति सक्दा पनि चन्द्रौटा खानेपानी उपभोक्ता तथा सरसफाई संस्थाको अधिवेशन हुन नसेकेको गुनासो बोधराज भुषालले बताए ।
उपभोक्ताले मासिक रुपमा बिल तिर्दै आएको तर कुनै निकाय वाट सुनाइ नभएको दुख प्रकट गरे नजिकको सरकारको रुपमा रहेको स्थानिय सरकार समेत मौन बसेकोले अच्म लागेको भुषालले बताए । संस्थाको विधानमा शुद्ध खानेपानी उपलब्ध गराउने उदेश्य रहेता पनी हालसम्म बितरित पानी ढुक्कसँग पिउन नसकिने खालको भएको र नुहाउन समेत योग्य नभए पनि चर्को महसुल तिर्दै आएको बताए । खानेपानी आयोजना सम्पन्न गर्नका लागि २५ प्रतिशत नगर विकास कोषको ऋण, ५ प्रतिशत उपभोक्ता र साना शहरी खानेपानी तथा सरसफाई आयोजनको लगानी रहेको आयोजनाको कागज पत्र अखतियारले लगेको संस्थाका कोषाध्यक्ष ओम बहादुर सिंजाली बताए । उपभोक्ताले शुद्ध खाने पानी पिउना नपाएको तर खानेपानी निर्माण कार्यको जिम्मा पाएको चन्द्र एण्ड वसन्त नेपाल आर्दश जे.भी कम्पनीलाई १६ करोड भुक्तानी भएको सिंजाली बताए । संस्था गठन भएको ६ वर्ष बित्दा पनि चन्द्रौटा क्षेत्रका वासिन्दाको शुद्ध पिउने पानीको उपभोग गर्ने विषय दिवा सपना भएको होटल व्यवसायी लेखनाथ धर्तीले बताए ।
कपिलवस्तुको शिवराज नगरपालिकाको चन्द्रौटा क्षेत्रका बासिन्दाहरु लामो समयसम्म पानीको अभाव झेल्दै आएकोमा वि.सं.२०७१ सालमा चन्द्रौटा क्षेत्र भित्र रहेका घर परिवारलाई शुद्ध पिउने पानी उपलब्ध गराउने उद्धेश्यका साथ संस्था गठन गरे पनि उद्धेश्य अनुसार काम गर्न नसकेको उपभोक्ताहरुले आरोप लगाएका छन । संस्था गठन भएको ६ वर्ष बित्दा पनि आपसी खिचातानीले यस क्षेत्रका वासिन्दा यसको मारमा परेकाे नेत्र प्रसाद बेल्वासेले बताए । संस्थाको गतिविधि संचालन गर्दा आर्थिकरुपमा पारदर्शिता नहुँदा समय समयमा विवाद आउने गरेको उपभोक्ताहरुले गम्भिर आरोप लगाएका छन । गएको असार महिनामा देखी धारमा धमिलो र माटो मिसिएको पानी आइरहेको शसस्त्र टोलका उपभोक्ताहरुले पटक,पटक संस्थामा मौखिक गुनासो गर्द आएपनि कुनै सुनवाइ नभएको बताएका छन । खानेपानीको आयोजना सम्पन्न भएपनि पानीको गुणस्तरिय काम नभएको विषयमा कुरा उठाउदै आएका छन ।
कुनै पनि कामको जानकारी उपभोक्ताहरुलाई नहुने आफनो अनुकुल समितिले काम गर्ने कुनै जानकारी उपभोक्ताहरुलाई नदिने आयव्यय सार्वजनिक नगर्ने यस विषयमा पटक पटक व्यवस्थापन पक्षसंग कुरा राख्दा कुनै सुनवाई नभएको मानव अधिकार प्रतिष्टानका अध्यक्ष बिष्णु खतिवडाले बताए । वि.सं. २०७१ सालमा चन्द्रौटा खानेपानी उपभोक्ता तथा सरसफाई संस्था जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा दर्ता भएको हो । संस्था गठन भएको ६ वर्ष बिति सक्यो नतसाधारणसभा भयो नतअधिवेशन नै भएको छ । जिल्ला प्रशासन कार्यालय कपिलवस्तुमा दर्ता हुँदा तदर्थ सदस्यका रुपमा चयन भएका व्यक्तिहरुले लामो समय सम्म संस्थाको अधिवेशन र आय व्यय तथा संस्था नविकरणको विषयमा लिखित उजुरी दिए पनि आज सम्म कुनै प्रक्रिया अगाडी नबढेको खतिवडाले बताए ।
संस्थाले बनाएको विधानमा प्रत्येक वर्ष साधारणसभा र वार्षिक कार्ययोजना बनाई साधारण सभामा पेश गर्नु पर्ने प्रावधान रहेको छ । विधानले कार्यसमितिको अधिवेशन प्रत्येक ४ वर्षमा हुने उल्लेख भएपनि शुरुवातका पदाअधिकारी हाल सम्म काम गरि रहेका छन । संस्थाले विधानमा १०२८ घरधुरी, उपभोक्ता ७५२१ र वडा न ६, ८, १० लाई आफनो कार्यक्षेत्र रहेको विधानमा स्पष्ट लेखेको छ । संस्थाले वि.स २०७७ असार महिना सम्म १३६४ धारा जडान भइ सकेको र १३६ धारा जडान गर्न बाँकी रहेको छ ।
चन्द्रौटा खाने पानीले एक धण्टामा १ लाख ५० हजार लिटर पानी खपत हुने गरेको संस्थाका अध्यक्ष मोहमद तौफिक खाँ बताए । संस्थाको विधानले ४ वर्षमा अधिवेशन गर्नु पर्ने प्रावधान राखेको तर विधान अनुसार कुनैपनि काम कारवाही नभएको चन्द्रौटा खानेपानी उपभोक्ता तथा सरसफाई समितिका अध्यक्ष खाँले बताए ।
कर्मचारीले तलब नपाएको गुनासो गरे पनि संस्थाका कोषाअध्यक्ष सिंजालीले कर्मचारीले तलब पाएको बताए । उपभोक्ता वाट उठेको रकम कोषाध्यक्ष स्वंयमले राखने गरेकाे र खर्च गर्ने गरेके नाम नखोलने सर्तमा समितिका एक सदस्यले बताए ।
